انتخاب بهترین روش اصلاح مراتع با استفاده از فنون تحلیل چند معیاره تحلیل شبکه (anp) و تحلیل سلسله مراتبی (ahp)

انتخاب روش مناسب برای اصلاح و احیاء مراتع، به دلیل اینکه نیازمند در نظر گرفتن عوامل و معیارهای متعددی است دشوار و نیازمند توجه به عوامل متعددی است. در این تحقیق از چندین معیار (اکولوژیکی، فنی، فرهنگی، آموزشی، سیاسی و اقتصادی ...) برای انتخاب روشهای مناسب ( قرق، کپه کاری، چرای تناوبی و کود پاشی ...) برای اصلاح مراتع استفاده شده است. ابتدا معیارهای لازم و تاثیرگذار در انتخاب روش مناسب برای اصلاح مراتع، شناسایی شدند. سپس تعداد 30 پرسشنامه در راستای فرضیه ی تحقیق و برای دستیابی به نقطه نظرات بهره برداران و کارشناسان منابع طبیعی تهیه شد. از روش های تحلیل سلسله مراتبی(ahp) و تحلیل شبکه (anp)، بهترین روش اصلاح مرتع هم از نظر دیدگاه بهره برداران و هم از دیدگاه کارشناسان انتخاب شد. و با استفاده از آزمون من ویتنی مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج حاصل از کاربرد ahp نشان داد که از نظر کارشناسان گزینههای مدیریتی قرق (18.7%)، کپه کاری (14.5%) و بذرکاری (11.6%) به ترتیب انتخاب شدند. از نظر بهره برداران گزینه های مدیریتی سیستم چرای تناوبی (29.6%)، کپه کاری (13.5%) و قرق (12.8%) نیز به ترتیب انتخاب شدند. با توجه به ادغام دیدگاه های بهره برداران و کارشناسان گزینه های مدیریتی سیستم چرای تناوبی (21.7%)، قرق (17.2%) و کپه کاری (12.7%) به ترتیب انتخاب شدند. مقایسه نظرات اصلاحی بهره برداران و کارشناسان با استقاده از آزمون من ویتنی نشان داد که تفاوت معنی داری در انتخاب روش های مدیریتی اصلاح مرتع بین آن ها وجود ندارد. نتایج حاصل از کاربرد anp نتایج نشان داد که معیارهای محیطی، اقتصادی و بازدارنده به ترتیب مهم و دارای بیشترین اثرگذاری بودند. بر این اساس با توجه به نتایج حاصله، گزینه های بذرکاری، کپه کاری و قرق به عنوان اولویت نخست در امر اصلاح مراتع قرار گرفتند. از این نظریات می توان این گونه برداشت کرد که اولویتبندی گزینهها براساس موازین علمی بوده و بدون توجه به منافع شخصی صورت گرفته است. کلید واژه ها: تحلیل چند معیاره، تحلیل شبکه، تحلیل سلسله مراتبی، اصلاح مراتع